نهاد آموزش و پرورش و ضرورت بازآفرینی فرهنگی

به گزارش خبرنگار ایرنا، آموزش و پرورش که شامل تعلیم و تربیت است و در محوطه و ساختمان مدارس صورت می گیرد، تا قرن های زیادی در دسترس کسانی بود که پول، امکانات و وقت کافی برای این امر در اختیار داشتند، یعنی پیش از اختراع چاپ، با زحمت و مشقت بسیاری، کتاب ها نسخه برداری می شدند و کمیاب بودند، از همین رو خواندن و نوشتن، امری ضروری در زندگی افراد محسوب نمی شد.

بیشتر مردم از طریق عادات اجتماعی و مهارت های عملی بزرگسالان و از راه تقلید اعمال آنها از جمله کار در مزرعه و یا کارهای خانگی، دانش و مهارت لازم را پیدا می کردند و آداب و رسوم محلی نسل به نسل از همین طریق و از راه سنت شفاهی قصه گویی منتقل می شد.

مدارس، تحصیلات و فرصت ها

با صنعتی شدن جوامع، سطح سواد مردم به تدریح بالا رفت تا جایی که می توان به جرات گفت که امروزه تقریبا تمام افراد جامعه قادر به خواندن و نوشتن در سطح ابتدایی هستند و زندگی افراد تحت تاثیر روزنامه ها، مجلات، تلویزیون و رسانه قرار گرفته و آموزش رسمی در مدارس و دانشگاه ها پایه و اساس زندگی انسان ها شده است.

این در حالی است که نمی توان از نقش مدارس در ایجاد فرصت و موقعیت های تحصیلی در درجات بالاتر همانند دانشگاه ها چشم پوشی کرد، امروزه مردم ناچار هستند که سطح مهارت های خواندن، نوشتن، دانش عمومی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی خود را افزایش دهند تا بر اشکال نوین و فنی اطلاعات در جامعه امروزی احاطه یابند، چرا که یک جامعه پیشرفته نیاز به گسترش و توسعه مرزهای معرفت و آگاهی دارد.

آموزش و پرورش و دوری از سنت ها

آموزش و پرورش در طول سالیان متمادی همگام با جامعه دستخوش تغییرات فراوانی شده است، با توجه به این که این تغییرات اجتماعی در جامعه هنوز هم ادامه دارد، نهاد آموزش و پرورش باید خود را با نیازهای روز جامعه و همسو با تغییرات ایجاد شده، منطبق کند و از قید سنت های گذشته رها شود.

به واقع، آموزش و پرورش در گسترش عدالت اجتماعی، زنده نگاه داشتن افکار و رویکردها و همچنین توسعه فرهنگ در جامعه نقش بسزایی دارد، از این رو برنامه های آموزشی و تربیتی باید مطابق با نیاز و شرایط فرهنگی امروز جامعه باشد.

افزایش آسیب های اجتماعی در مدارس

اما به نظر می رسد که با گذشت زمان و تغییرات اجتماعی که جامعه با آن روبرو شده، آسیب های اجتماعی در سطوح و لایه های مختلف جامعه نیز مشاهده می شود، گزارش ها نشان از افزایش میزان آسیب های اجتماعی در بین دانش آموزان مدارس کشور و همچنین استان قزوین دارد.

این در حالی است که یک هزار و 973 دانش آموز قزوینی در راستای اجرای طرح غربالگری نماد در شرایط اضطرار آسیب های اجتماعی تشخیص داده شدند که بایستی تحت درمان قرار گیرند، اما این استان از زیرساخت های لازم برای رسیدگی به امور آسیب های اجتماعی دانش آموزان برخوردار نیست.

علاوه بر آن بنا و بر گزارش استانی، 16 هزار و 594 دانش آموز قزوینی نیازمند مشاوره تخصصی تشخیص داده شدند، 300 دانش آموز تحت درمان مراکز درمان علوم پزشکی، 400 دانش آموز در مراکز درمانی تحت همکاری آموزش و پرورش و 100 دانش آموز نیز تحت پوشش بهزیستی قرار گرفتند، 573 دانش آموز دیگر نیز در وضعیت بسیار بدی از آسیب های اجتماعی قرار دارند، اما فضایی برای رسیدگی و نگهداری آنها در این استان وجود ندارد.

باز آفرینی/ جایگزینی باورهای جدید بر سنت های گذشته

آموزش و پرورش برای برون رفت از شرایط موجود خود بایستی با بازآفرینی فرهنگی، باورهای جدید را به جای باورهای گذشته و قدیمی قرار دهد و در کنار آن به توسعه علم و دانش، به کارگیری ایده ها و خلاقیت های نو و همچنین دگرگونی مبادرت ورزد.

در حقیقت آموزش و پرورش با استفاده از فرهنگ می تواند برنامه های آموزشی جدیدی را تدوین کند که در رشد فرهنگی و نوسازی جامعه امروز موثر واقع شود، برای این امر در ابتدا مشکلات امروز جامعه توسط نهاد آموزش و پرورش باید احصا و ارتباطات فرهنگی و فکری در بین آحاد مردم تقویت شود.

تحولات اجتماعی و سرعت بی محابای فناوری و تکنولوژی های روز در جامعه امروزی تاثیر بسیار عمیقی در روند زندگی مردم و همچنین کودکان و نوجوانان داشته است و در این بین دانش آموزان با نوعی تاخر فرهنگی با دنیای مدرن نیز مواجه هستند که باید نهادی مانند آموزش و پرورش در زمینه جامعه پذیری شرایط نوین جهان و جامعه نیز نقش خود را به خوبی ایفا کند.

رهاورد:

برای مهندسی فرهنگی شرایط امروز از سوی نهادی چون آموزش و پرورش که نقش بسیار مهمی در امر فرهنگ برعهده دارد بایستی نیازهای جامعه احصا و سپس با استفاده از قوانین کلی، تحلیل های عمیقی از شرایط توسط جامعه شناسان ارایه داده شود و در نهایت نیز با برنامه ریزی های صحیح، تغییراتی در روند تعلیم و تربیت آموزش و پرورش داده شود.

همچنین برای "باز آفرینی فرهنگی" با دوری جستن از سیاست زدگی و استفاده از نیروهای نخبه در زمینه فرهنگ و تعلیم و تربیت و با از بین بردن شکاف و ناعدالتی آموزشی و همچنین ایجاد زمینه های لازم برای مشارکت اکثر مردم و انجمن های مردم نهاد در مباحث اجتماعی و فرهنگی می توان گام های مثبتی برای بهبود اوضاع دانش آموزان برداشت.